29/01/2020, Saat: 16:33
Merhaba değerli komşularım,
Ne kadar ilginizi çeker bilemiyorum, ama içine bir dalınca çıkmak istemeyeceğiniz bir dünyadır etimoloji. Bu bağlamda, bu konuya meraklı arkadaşlarla bir paylaşımda bulunmak veya bugüne kadar merak duymamış arkadaşlara da bir ilham olmak adına bu başlığı açmak istedim.
Öncelikle etimoloji nedir:
Kökenbilim ya da köken bilimi, bir dildeki sözcüklerin kökenlerini ve bunun bir gereği olarak o dilin diğer dillerle ve o dili konuşan toplulukların geçmişten bugüne diğer topluluklarla olan kültürel ilişkilerini araştırır. Kaynak: TDK.
Yerleşik hayata geçiş sonrası, toplumların sosyal, coğrafi, ekonomik, siyasal veya kültürel ilişkileri sonucu, hemen hemen bütün diller diğer toplumlardan kelime alıp vermişlerdir. İngilizceye baktığımızda bir çok kelimenin fransızcadan geldiği rahatlıkla görülebilir. Türkçemizin ise arapça ve farsça ile olan münasebetini zaten anlatmaya gerek yok.
Konuyu sıkıcı hale sokmamak adına daha fazla detaya girmeden bir örnekle ilk taşı ben atayım, forumumuza uygun olarak kelimemiz tıraş;
kelime farsça kökenli, "taraş" (şapkalı a ile) kazımak, bir şeyi yontmak, bir şeyin üzerindeki pürüzleri gidermek anlamlarında kullanılıyor. Kelimeye en eski 17.yy kaynaklarında rastlanıyor. Daha sonra Ahmet Vefik Paşa'nın Lehce-ı Osmani'sinde "tıraş" olarak geçiyor ve o şekilde yerleşiyor.
Bizim deyimimizle tıraş olmak, yukarıdaki anlama göre, yüzümüzün üzerindeki pürüzleri gidermek anlamında iken; yine bu kelimeden türeyen heykeltıraş, kalemtıraş gibi kelimeler bir şeyi yontmak anlamlarında kullanılmıştır.
Bunun yanında, "taraş/tıraş" sonrası her türlü atığın adı da yine "taraş" dan türemiş olan "talaş"dır. Bu bağlamda kesilen sakallarımız da talaştır.
Umarım değerli vakitlerinizi almamışımdır. Sizlerin de bildiğiniz etimolojik bilgiler var ise, zevkle okumaya hazırım.
Not: Bu arada, açtığım ilk konu olması sebebiyle biraz heyecanlıyım, belirtmek istedim.
Ne kadar ilginizi çeker bilemiyorum, ama içine bir dalınca çıkmak istemeyeceğiniz bir dünyadır etimoloji. Bu bağlamda, bu konuya meraklı arkadaşlarla bir paylaşımda bulunmak veya bugüne kadar merak duymamış arkadaşlara da bir ilham olmak adına bu başlığı açmak istedim.
Öncelikle etimoloji nedir:
Kökenbilim ya da köken bilimi, bir dildeki sözcüklerin kökenlerini ve bunun bir gereği olarak o dilin diğer dillerle ve o dili konuşan toplulukların geçmişten bugüne diğer topluluklarla olan kültürel ilişkilerini araştırır. Kaynak: TDK.
Yerleşik hayata geçiş sonrası, toplumların sosyal, coğrafi, ekonomik, siyasal veya kültürel ilişkileri sonucu, hemen hemen bütün diller diğer toplumlardan kelime alıp vermişlerdir. İngilizceye baktığımızda bir çok kelimenin fransızcadan geldiği rahatlıkla görülebilir. Türkçemizin ise arapça ve farsça ile olan münasebetini zaten anlatmaya gerek yok.
Konuyu sıkıcı hale sokmamak adına daha fazla detaya girmeden bir örnekle ilk taşı ben atayım, forumumuza uygun olarak kelimemiz tıraş;
kelime farsça kökenli, "taraş" (şapkalı a ile) kazımak, bir şeyi yontmak, bir şeyin üzerindeki pürüzleri gidermek anlamlarında kullanılıyor. Kelimeye en eski 17.yy kaynaklarında rastlanıyor. Daha sonra Ahmet Vefik Paşa'nın Lehce-ı Osmani'sinde "tıraş" olarak geçiyor ve o şekilde yerleşiyor.
Bizim deyimimizle tıraş olmak, yukarıdaki anlama göre, yüzümüzün üzerindeki pürüzleri gidermek anlamında iken; yine bu kelimeden türeyen heykeltıraş, kalemtıraş gibi kelimeler bir şeyi yontmak anlamlarında kullanılmıştır.
Bunun yanında, "taraş/tıraş" sonrası her türlü atığın adı da yine "taraş" dan türemiş olan "talaş"dır. Bu bağlamda kesilen sakallarımız da talaştır.
Umarım değerli vakitlerinizi almamışımdır. Sizlerin de bildiğiniz etimolojik bilgiler var ise, zevkle okumaya hazırım.
Not: Bu arada, açtığım ilk konu olması sebebiyle biraz heyecanlıyım, belirtmek istedim.
